Veel mensen hebben intussen wel begrepen dat koud douchen enorm veel gezondheidsvoordelen oplevert. Maar als je zoals de meeste mensen bent, krijg je het al koud bij de gedachte aan een koude douche. En spijtig genoeg is dat al vaak voldoende om het niet eens te proberen.
Met de juiste mindset en te weten wat je juist moet doen, is het nemen van een koude douche veel gemakkelijker dan je nu denkt. En zowel je mentale als fysieke gezondheid vaart er wel bij. Met slechts 2 minuten per dag.
In dit artikel deel ik graag een aantal inzichten waardoor je wel de moed vindt om koud te douchen.
1. Wat denken we over de koude en de warmte?
Ik ben 12 jaar oud en ben op skiklassen in Oostenrijk. Tijdens een wandeling langs de rivier de Lech hoor ik de leraar nog steeds zeggen:
“Let op jongens, want als je daarin valt, ben je binnen de 2 minuten dood.”
Zulke ideeën worden hardnekkig. Waarom zou je immers de leraar niet geloven als hij zulke dingen zegt om je te beschermen? En wie heeft deze uitspraak ook al 1000 keer gehoord?
“Doe je jas dicht en zet een muts op je hoofd, anders word je ziek!”
Toch zijn deze ideeën zijn op zijn minst gezegd onvolledig. De grote meerderheid gelooft enerzijds dat koude oncomfortabel aanvoelt, pijnlijk of zelfs gevaarlijk is en anderzijds dat warmte ontspannend en helend is. Spijtig genoeg zijn dit nu eenmaal de ideeën waarmee we opgroeien.
En ze zijn – spijtig genoeg – wereldwijd ingeburgerd waardoor we de enorme voordelen van koude training aan ons voorbij laten gaan.
2. Wat is "de juiste" Mindset over koudetraining?
Mindset betekent eigenlijk heel simpel:
“Wat dénk en weet jij eigenlijk over de koude. En belangrijker nog. Wat weet je over de geniale manier waarop ons lichaam zich aan de koude aanpast?”
De ‘juiste’ mindset betekent dat je je bewust bent van de helende effecten van kortdurende, gecontroleerde blootstelling aan koude op ons lichaam.
Met deze nieuwe mindset is koud douchen niet alleen helend, maar kan het zelfs heel comfortabel zijn. (zegt een ex-koude hater!)
De juiste mindset betekent dat je respect hebt voor de koude, maar geen angst. Je voelt dat angst plaatsmaakt voor nieuwsgierigheid. Dat je vertrouwen hebt in je lichaam en exact weet hoe je je lichaam kan helpen om zich aan de koude aan te passen. Het euforische gevoel achteraf, krijg je cadeau.
Door op een andere manier naar de koude te kijken, verander je je mindset en kan je met vertrouwen (in je lichaam) koud douchen en/of zelfs een ijsbad nemen.
Dat kan gemakkelijk als je onderstaande inzichten begrijpt en accepteert.
3. Vier cruciale inzichten om je mindset te veranderen
3.1 De koude is geen vijand, maar een he(e)lende kracht
Om een realistischer beeld te krijgen de koude is het belangrijk om zowel de korte als de lange termijn effecten op het lichaam te bekijken.
Een andere factor is of je op een gecontroleerde en veilige manier in het ijs stapt of dat je op een ongecontroleerde onveilige manier in ijswater valt bijvoorbeeld. Dit is werkelijk een levensgroot verschil.
Is langdurige ongecontroleerde blokstelling aan koude gevaarlijk? Ja, het leidt tot onderkoeling en zelfs de dood. Hetzelfde geldt voor langdurige blootstelling aan extreme warmte.
Langdurige, ongecontroleerde blootstelling aan extreme koude is dodelijk. Kortstondige, gecontroleerde blootstelling aan extreme koude doet je herleven. Fysiek, mentaal en emotioneel
Maar kortdurende, gecontroleerde blootstelling aan koude is niet voldoende om onderkoeld te geraken en is 100% veilig. Bovendien is het wetenschappelijk aangetoond dat koude tal van onverwachte gezondheidsvoordelen heeft!
Absoluut de moeite waard dus om te leren hoe je kortdurend jezelf kan overgeven aan de kracht van koud water!
Er is op aarde geen enkele kracht waarmee je in slechts 3 minuten tijd een energieboost krijgt, goed gevoel hormonen aanmaakt, ontstekingsremmende eiwitten produceert, pijnstillers activeert, je bloedvatensysteem een workout geeft en je focus en mentale weerbaarheid oefent. En het is gratis!
3.2. Je lichaam is evolutionair uitgerust om zich aan te passen aan de koude
De moderne mens is ongeveer 200.000 jaar oud. We hebben dus tijd genoeg gekregen om ons aan te passen aan de koude.
Het is pas de laatste 60-80 jaar dat we voorzien zijn van warm water in onze huizen. Voordien hebben onze voorouders het altijd met koud moeten redden. En zwakker zijn ze er niet van geworden. Integendeel!
Het lichaam van ieder mens op deze aardbol is perfect uitgerust om zich aan te passen aan de koude. Ook dat van jou. Doordat we de koude vermijden en winter en zomer streven naar een omgevingstemperatuur van 20*C zijn deze mechanismen in slaap gevallen.
Koude training maakt deze natuurlijke systemen opnieuw wakker!
Wanneer je aan koude training gaat doen, zal het lichaam zich aanpassen door het bloed uit de ledematen weg te halen en naar je buikorganen, je borstkas en je hoofd laten stromen. Dit om de vitale organen te beschermen tegen de koude.
Het lichaam zal bovendien op 2 manieren warmte proberen op te wekken.
- Bibberen en Beven. (Shivering thermogenesis)
- Energie opwekken met behulp van zuurstof (Non – Shivering Thermogenesis of NST)
Dit laatste is exact wat we willen bereiken door ons lichaam te trainen en regelmatig een koude douche te nemen. Eens je dit kan, is het een fluitje van een cent.
3.3 Je lichaam heeft zuurstof nodig om zich op te warmen
Stel: je hebt een brandend theelichtje. Wat gebeurt er wanneer je een theelichtje bedekt met bijvoorbeeld een bierkaartje? Juist, dan dooft het al snel uit omdat het geen zuurstof heeft.
Om warmte op te wekken verbrandt het lichaam suiker of glucose in de energiefabriekjes van je lichaam (mitochondriën).
Wanneer deze verbranding plaats vindt zonder zuurstof produceer je slechts 2 eenheden energie/warmte. Met zuurstof produceer je maar liefst 38 eenheden energie/warmte.
Om op een zo snel mogelijke manier warmte op te wekken en je zo snel mogelijk aan koud water aan te passen, heeft je lichaam dus zuurstof nodig.
Het komt er maw op neer om je ademhaling zo snel mogelijk onder controle te krijgen.
Als jij je lichaam zuurstof geeft, geeft je lichaam je warmte. Ongeacht de temperatuur van het water!
3.4 In slechts 1 minuut is je lichaam aangepast aan de koude douche
Stel: je komt thuis van vakantie en je huis is koud. Je zet de verwarming op pakweg 19 of 20 graden. Dan weet je gewoon dat het nog even duurt voordat de kamer opgewarmd is?
Dat is met het lichaam net hetzelfde.
Om met een gerust gemoed in de koude douche te stappen is het nuttig om te weten dat je lichaam slechts 1 minuut nodig heeft om zich aan te passen aan de koude. Geef je lichaam eens de tijd en de kans om zich bewijzen.
Wanneer je dit gewend bent en je bloedvaten al een beetje getraind zijn, gaat dit zelfs nog veel sneller.
Richt al je aandacht op het helpen van je lichaam: geef het zuurstof. Je lichaam heeft ongeveer 1 minuut nodig om zich aan te passen. Maar dat is niet jouw bekommernis. Je lichaam zorgt daar wel voor.
- Stilte in de storm -
4. Met welke intentie ga je koud douchen?
Het doel van de koude douche is niet dat je jezelf op de borst slaat, als een kip zonder kop de douche inspringt en het een bepaalde tijd op pure wilskracht uithoudt. Daarmee bereik je eigenlijk helemaal niet zoveel.
De kans dat je dit volhoudt is op deze manier bovendien quasi nul.
Het doel van een koude douche is dat je - ondanks dat je je in een stress situatie bevindt, je eigen rust kunt vinden door je ademhaling onder controle te krijgen en ervaart hoe goed je lichaam voor je zorgt! Als je dit éénmaal ervaren hebt, is het állermoeilijkste voorbij.
Het is dus belangrijk dat je met de intentie om “rust te vinden in de storm” de koude douche instapt. Om dit klaar te krijgen heb je de juiste mindset nodig.
Wim’s Brain over Body studie heeft aangetoond dat door met deze intentie en focus de koude in te gaan, onze hersenen endorfinen en cannabinoiden aanmaken. Bijgevolg kom je goedgeluimd en fier op jezelf uit de koude douche : “I did it again and I feel great!”
5. Conclusie
5.1 Langdurige, ongecontroleerde blootstelling aan koude is dodelijk
Extreme koude is een enorme kracht. Ongecontroleerde en langdurige blootstelling eraan kan leiden tot verschillende fasen van onderkoeling en zelfs tot de dood.
De koude is dus een natuurkracht waar we verstandig, omzichtig en zeker niet roekeloos mee mogen omgaan.
5.2 Kortdurende, gecontroleerde blootstelling aan koude is helend
Met de juiste mindset, respect voor de koude en onder gecontroleerde omstandigheden is de koude juist een kracht die ons lichaam wakker schudt, ons mentaal sterker maakt, ons immuunsysteem versterkt en ons controle geeft over ons autonoom zenuwestelsel
5.3 Mindset voor een koude douche
- 1. Wetenschap heeft aangetoond dat kortdurende, gecontroleerde blootstelling aan koude helend is.
- 2. Ook jouw lichaam is genetisch uitgerust om zich aan te passen aan de koude. Binnen 1 minuut zelfs!
- 3. Als ik het lichaam van zuurstof voorzie door mijn ademhaling te vertragen, kan mijn lichaam warmte produceren in de koude, ongeacht de temperatuur van het water.
- 4. Als ik in een koude douche stap, ga ik niet vechten tegen de koude, maar ga ik op zoek naar stilte in de storm.
Mijn lichaam kan zich perfect aanpassen aan de koude, ook al lijkt het in eerste instantie misschien een beetje onaangenaam. De gezondheidsvoordelen van 2 minuten koud water per dag zijn enorm. Het enige dat ik moet doen is gedurende de eerste minuut in een koude douche ervoor zorgen dat ik mijn ademhaling onder controle krijg. Mijn lichaam zorgt wel voor de warmte! My body can do this, I can do this!
5. FAQ
Het leidingwater in België is gemiddeld tussen de 10 en de 15 graden. Om de gezondheidsvoordelen van koud douchen te ervaren is 3 minuten reeds voldoende. Langer mag natuurlijk altijd 😉
In het begin kan je zo lang warm douchen als je dat normaal doet en eindigen met een halve minuut koud douchen.
Wanneer je in staat bent om 2 minuten koud te douchen, kan je zeker ook beginnen met een koude douche.
Niets forceren is het allerbelangrijkst. Geef je lichaam de tijd om zich aan je nieuwe gewoonte aan te passen.
Algemeen wordt afgeraden om koud water op de kruin van je hoofd te laten stromen. Het kan hoofdpijn veroorzaken of je kan er zelfs van flauw vallen.
Doe dit dus enkel kortstondig als je al langere tijd in staat bent om met een koude douche te starten en dan nog maar liefst enkele seconden.
Als je nog lang na rilt nadat je koud gedoucht hebt, betekent dit gewoon dat je te snel te lang onder de koude douche gebleven bent.
Doe enkele dagen iets minder lang en bouw nadien opnieuw op.
Dat mag, maar dat hoeft helemaal niet. Je kan gerust met een lauwe douche beginnen en in de dagen/weken nadien de temperatuur kouder maken.
Liefst niet. Je lichaam heeft alle energie nodig om tegen het virus te vechten. Best kan je koud douchen uitstellen totdat je volledig hersteld en terug op krachten bent.
Heb je iets aan deze tips gehad of heb je nog andere goede tips? Laat het me hieronder gerust weten 😉
5 reacties
Mooi werkje Dominique ?
Ik denk dat in punt 3.3 “heeft” vergeten is.
“3.3 Je lichaam enkel zuurstof nodig ”heeft”om zich op te warmen.”
Dominique jij bent een Topper Man???
Hoi Bert,
bedankt om mij attent te maken op de “heeft”
Jij ook bedankt voor het volgen van de workshop man. Je hebt het echt super gedaan! Kopje onder en al. Echt super! ❄️?✨??
Helder Dominique! Thx om er mij met WHM in contact gebracht te hebben. Ik ben met het koud douchen begonnen en kan er nu twee minuten onder staan. Ik voel vooral na een week al een mentale helderheid en meer zelfzekerheid ( minder afhankelijk van oordeel van anderen). Ik vind dit zelf opmerkelijk. Benieuwd wat het ijsbad zal geven. Koude groet 🙂
Hoi Filip,
intussen heb je het ijsbad met glans doorstaan hé! Een van de grootste voordelen van de koudetraining – naast de fysieke gezondheidsvoordelen uiteraard – is inderdaad dat ook jementale weerstand groter wordt.
Wanneer je in de koude stapt, is dit een enorme stressor voor het lichaam. Dat vertaalt zich door een enorme verhoging van adrenaline.
Wanneer je dus met de koude leert omgaan, leer je in feite omgaan met hoge adrenaline levels in het lichaam. Maw, ook met stress situaties in het alledaagse leven.
Geweldig dat je dit zelf ondervonden hebt voordat je naar de workshop kwam!
Feeling is (the real) understanding zegt Wim dan ook altijd ? – Well done!???❄️??
Hoi Dominique,
Goede duidelijke website met veel info.
Inspirerend en leuk om geheel door te spitten.
Top gedaan ??
Veel succes ermee,
groet Gerard